The urban regeneration implemented in Guayaquil and Barcelona. Unveiling the project rhetoric of public space

The construction of public spaces is strategic for urban governance, since it creates symbols of political legitimacy while at the same time specifying the objective of economic profitability. Its promotion is supported by a discourse shared among governors, promoters and architects, aimed at enhanc...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Navas Perrone, María Gabriela
Format: Online
Language:spa
Published: Universidad Nacional de Colombia - Sede Bogotá - Facultad de Artes - Instituto de Investigaciones Hábitat, Ciudad & Territorio 2019
Online Access:https://revistas.unal.edu.co/index.php/bitacora/article/view/70047
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
id oai:www.revistas.unal.edu.co:article-70047
record_format ojs
institution Universidad Nacional de Colombia
collection OJS
language spa
format Online
author Navas Perrone, María Gabriela
spellingShingle Navas Perrone, María Gabriela
The urban regeneration implemented in Guayaquil and Barcelona. Unveiling the project rhetoric of public space
author_facet Navas Perrone, María Gabriela
author_sort Navas Perrone, María Gabriela
title The urban regeneration implemented in Guayaquil and Barcelona. Unveiling the project rhetoric of public space
title_short The urban regeneration implemented in Guayaquil and Barcelona. Unveiling the project rhetoric of public space
title_full The urban regeneration implemented in Guayaquil and Barcelona. Unveiling the project rhetoric of public space
title_fullStr The urban regeneration implemented in Guayaquil and Barcelona. Unveiling the project rhetoric of public space
title_full_unstemmed The urban regeneration implemented in Guayaquil and Barcelona. Unveiling the project rhetoric of public space
title_sort urban regeneration implemented in guayaquil and barcelona. unveiling the project rhetoric of public space
description The construction of public spaces is strategic for urban governance, since it creates symbols of political legitimacy while at the same time specifying the objective of economic profitability. Its promotion is supported by a discourse shared among governors, promoters and architects, aimed at enhancing the qualities of public space as a place for citizens, and concealing the privatization of capital gains and the implementation of control policies to regulate urban sociability. Evidencing what operates behind this rhetoric implies revealing the design stage of the Malecón 2000 in Guayaquil and the Olympic Village in Barcelona, from which it is possible to identify the institutional construct that determined the configuration of the built environment. The execution of both projects took place under a business urban management model, which ratifies the foundation of the public space as an ideological product at the service of the capitalist reappropriation of the city.
publisher Universidad Nacional de Colombia - Sede Bogotá - Facultad de Artes - Instituto de Investigaciones Hábitat, Ciudad & Territorio
publishDate 2019
url https://revistas.unal.edu.co/index.php/bitacora/article/view/70047
work_keys_str_mv AT navasperronemariagabriela theurbanregenerationimplementedinguayaquilandbarcelonaunveilingtheprojectrhetoricofpublicspace
AT navasperronemariagabriela laregeneracionurbanaimplementadaenguayaquilybarcelonadesvelandolaretoricaproyectualdelespaciopublico
AT navasperronemariagabriela aregeneracaourbanaimplementadaemguayaquilebarcelonadesvendandoaretoricadoprojetodeespacopublico
AT navasperronemariagabriela laregenerationurbainemiseenœuvreaguayaquiletabarcelonerevelationdelarhetoriqueprojectivedelespacepublic
AT navasperronemariagabriela urbanregenerationimplementedinguayaquilandbarcelonaunveilingtheprojectrhetoricofpublicspace
_version_ 1709546719946997760
spelling oai:www.revistas.unal.edu.co:article-700472020-01-13T21:27:14Z The urban regeneration implemented in Guayaquil and Barcelona. Unveiling the project rhetoric of public space La regeneración urbana implementada en Guayaquil y Barcelona. Desvelando la retórica proyectual del espacio público A regeneração urbana implementada em Guayaquil e Barcelona. Desvendando a retórica do projeto de espaço público La régénération urbaine mise en œuvre à Guayaquil et à Barcelone. Révélation de la rhétorique projective de l'espace public Navas Perrone, María Gabriela Urban management privatization public space security social exclusion. urban renewal privatization municipal government urban society Gestión urbana privatización espacio público seguridad exclusión social. renovación urbana privatización administración municipal sociedad urbana Rénovation urbaine privatisation administration municipale société urbaine rénovation urbaine privatisation administration municipale société urbaine Gestão urbana privatização espaço público segurança exclusão social. renovação urbana privatização governo municipal sociedade urbana The construction of public spaces is strategic for urban governance, since it creates symbols of political legitimacy while at the same time specifying the objective of economic profitability. Its promotion is supported by a discourse shared among governors, promoters and architects, aimed at enhancing the qualities of public space as a place for citizens, and concealing the privatization of capital gains and the implementation of control policies to regulate urban sociability. Evidencing what operates behind this rhetoric implies revealing the design stage of the Malecón 2000 in Guayaquil and the Olympic Village in Barcelona, from which it is possible to identify the institutional construct that determined the configuration of the built environment. The execution of both projects took place under a business urban management model, which ratifies the foundation of the public space as an ideological product at the service of the capitalist reappropriation of the city. La construcción de espacios públicos es estratégica para la gobernanza urbana, ya que crea símbolos de legitimidad política, a la vez que concreta el objetivo de rentabilidad económica. Su promoción es avalada por un discurso compartido entre gobernantes, promotores y arquitectos, orientado a enaltecer las cualidades del espacio público como lugar destinado a la ciudadanía, y a ocultar la privatización de las plusvalías e implementación de políticas de control para regular la sociabilidad urbana. Evidenciar lo que opera detrás de esta retórica implica develar la etapa de concepción del Malecón 2000 de Guayaquil y de la Vila Olímpica de Barcelona, desde donde es susceptible identificar el constructo institucional que determinó la configuración del entorno construido. La ejecución de ambos proyectos se dio bajo un modelo de gestión urbana empresarial, lo que ratifica el fundamento del espacio público como un producto ideológico al servicio de la reapropiación capitalista de la ciudad. La construction de l'espace public est stratégique pour la gouvernance urbaine, du fait qu'elle crée des symboles de légitimité politique et réalise l'objectif de rentabilité économique. Son importance est soutenue par un discours partagé entre gouverneurs, promoteurs et architectes, orienté à exalter les qualités de l'espace public en tant que lieu destiné aux citoyens, tout en dissimulant la privatisation des plus-values et la mise en œuvre de politiques de contrôlevisant à réguler la sociabilité urbaine. Dévoiler ce qui fonctionne derrière cette rhétorique commence par une analyse de la phase de conception du Malecón 2000 à Guayaquil et du quartier Vila Olímpica de Barcelone. La mise en œuvre de ces deux projets s'est déroulée selon un modèle de gestion urbaine d'entreprise, qui ratifie la fondation de l'espace public en tant que produit idéologique au service de la réappropriation capitaliste de la ville. A construção de espaços públicos é estratégica para governança urbana, pois cria símbolos da legitimidade política, ao mesmo tempo em que concretiza o objetivo de eficiência econômica. Sua promoção é reconhecida por um discurso compartilhado por governos, desenvolvedores e arquitetos, orientado a enaltecer as qualidades do espaço público como lugar destinado à cidadania, e esconder a privatização das mais-valias e a implementação de políticas de controle para regular a sociabilidade urbana. Evidênciar o que opera por trás desta retórica, implica revelar a fase concepção do Malecon 2000 em Guayaquil e da Vila Olímpica de Barcelona, de onde é suscetível identificar a construção institucional que determinou a configuração do ambiente construído. A execução de ambos projetos ocorreu através de um modelo de gestão urbana empresarial, que ratifica o verdadeiro fundamento do espaço público como um produto ideológico ao serviço da reapropriação capitalista da cidade. Universidad Nacional de Colombia - Sede Bogotá - Facultad de Artes - Instituto de Investigaciones Hábitat, Ciudad & Territorio 2019-09-01 info:eu-repo/semantics/article info:eu-repo/semantics/publishedVersion Scientific research article Artículo revisado por pares Artículo de investigación científica Artigo de pesquisa científica application/pdf text/html application/xml https://revistas.unal.edu.co/index.php/bitacora/article/view/70047 10.15446/bitacora.v29n3.70047 Bitácora Urbano Territorial; Vol. 29 Núm. 3 (2019): Movilidad, Diseño Participativo y Espacio público; 91-100 Bitácora Urbano Territorial; Vol. 29 No. 3 (2019): Movilidad, Diseño Participativo y Espacio público; 91-100 Bitácora Urbano Territorial; v. 29 n. 3 (2019): Movilidad, Diseño Participativo y Espacio público; 91-100 2027-145X 0124-7913 spa https://revistas.unal.edu.co/index.php/bitacora/article/view/70047/pdf https://revistas.unal.edu.co/index.php/bitacora/article/view/70047/html https://revistas.unal.edu.co/index.php/bitacora/article/view/70047/XML /*ref*/ANDRADE, X. (2007). “La domesticación de los urbanitas en el Guayaquil contemporáneo”. Íconos, 26: 51-64. https://doi.org/10.17141/iconos.27.2007.201 /*ref*/AYUNTAMIENTO DE BARCELONA. (2005). Ordenanza de Medidas para Fomentar y Garantizar la Convivencia Ciudadana en el Espacio Público de Barcelona. Consultado en: https://ajuntament.barcelona.cat/dretsidiversitat/sites/default/files/convivencia.830.pdf /*ref*/BOHIGAS, O. (1985). La reconstrucción de Barcelona. Barcelona: Ediciones 62. /*ref*/BOHIGAS, O. (2004). Contra la incontinencia urbana. Reconsideración moral de la arquitectura y la ciudad. Madrid: Electa. /*ref*/BOHIGAS, O., et al. (1986). Pla Especial d`Ordenació Urbana de la Façana al mar de Barcelona en el sector del Passeig de Carles I i Avinguda d`Icària. Barcelona: Arxiu Intermedi de l'Arxiu Municipal Contemporani. /*ref*/BOHIGAS, O., et al. (1991). La Vila Olímpcia. Barcelona 92. Arquitectura. Parques. Puerto deportivo. Barcelona: Gustavo Gili. /*ref*/BORJA, J. (2003). “Barcelona y su urbanismo. Éxitos pasados, desafíos presentes, oportunidades futuras”. En: J. BORJA y Z. MUXÍ (eds.), Urbanismo en el siglo XXI. Una visión crítica. Barcelona: Universitat Politècnica de Catalunya, pp. 203-231. /*ref*/CABALLÉ, F. (2010). “Desaparece el barrio Icaria, nace la Vila Olímpica”. Biblio 3W, 15 (895- 9). Consultado en: https://www.ub.edu/geocrit/b3w-895/b3w-895-9.htm /*ref*/CABALLÉ, F., GONZÀLEZ, R. y NAVAS, T. (1988). Inventari catàleg. Estudi Històric- Arquitectònic del sector Avinguda Icària-Passeig Carles I. Poblenou. Volumen 1, 2, 3, 4, 5 y 6. Centre de Documentació del Servei d`Arqueologia del Institut de Cultura, Ayuntamiento de Barcelona. /*ref*/CAPEL, H. (2011). El modelo Barcelona: un examen crítico. Barcelona: Ediciones del Serbal. /*ref*/DELGADO, M. (2007). La ciudad mentirosa. Fraude y mentira del `Modelo Barcelona`. Madrid: Catarata. /*ref*/DELGADO, M. (2011). El espacio público como ideología. Madrid: Catarata /*ref*/EL UNIVERSO. (1997, julio 25). “La nueva cara del Malecón 2000”. El Universo. FM2000. (1997a). Contrato de Comodato. Guayaquil: Municipalidad de Guayaquil, Fundación Malecón 2000. /*ref*/FM2000. (1997b). Encuesta Barómetro de Necesidades y Mercado Objetivo. Guayaquil: Insight S.A., Fundación Malecón 2000. /*ref*/FM2000. (1997c). Estudio de pre-inversión realizado por La Previsora. Guayaquil: Fundación Malecón 2000. /*ref*/FM2000. (s.f.). Normas para visitantes. Consultado en: https://malecon.org.ec/normas-para-visitantes /*ref*/FORNAS, R. (1988). Informe sobre la constitució de la Societat Nova Icària S.A. Barcelona: Arxiu Intermedi de l'Arxiu Municipal Contemporani. /*ref*/GARCÍA, S. y ÁVILA, D. (Coords.). (2015). Enclaves de riesgo: gobierno neoliberal, desigualdad y control social. Madrid: Traficantes de sueños. /*ref*/GARNIER, J. (2006). Contra los territorios del poder. Por un espacio público de debates y... de combates. Barcelona: Virus. /*ref*/HARVEY, D. (2007a). Breve historia del neoliberalismo. Madrid: Akal. /*ref*/HARVEY, D. (2007b). Espacios del capital. Hacia una geografía crítica. Madrid: Akal. LEFEBVRE, H. (1978 [1968]). El derecho a la ciudad. Barcelona: Península. /*ref*/LEFEBVRE, H. (2013 [1974]). La producción del espacio. Madrid: Capitán Swing /*ref*/MÁRQUEZ, C. (2016, julio 4). “El Port Olímpic está secuestrado y más de espaldas a la ciudad que nunca”. El Periódico. Consultado en: https://www.elperiodico.com/es/sant-marti/20160704/vecinos-port-olimpic-reclaman-soluciones-contra-incivismo-5246770 /*ref*/MARTÍ, F. y MORENO, E. (1991 [1974]). Barcelona. ¿A dónde vas? Barcelona: La Tempestad. /*ref*/MUZZOPAPPA, E. y VILLALTA, C. (2011). “Los documentos como campo. Reflexiones teórico-metodológicas sobre un enfoque etnográfico de archivos y documentos estatales”. Revista Colombiana de Antropología, 47 (1): 11-42. /*ref*/NAVAS, G. (2012). Malecón 2000. El inicio de la regeneración urbana de Guayaquil: Un enfoque proyectual. Quito: FLACSO, tesis para optar al título de Maestría en Gobierno de la Ciudad. /*ref*/NAVAS, G. (2016). Utopía y privatopía en la Vila Olímpica de Barcelona. Los impactos sociales de un barrio de autor. Barcelona: Universidad de Barcelona, tesis para optar al título de Doctora en Antropología Social. /*ref*/NAVAS, G. (2018) “Viatge al barri d ́Icària. El patrimoni viscut d`un pasat industrial arxivat”. Revista d`Etnologia de Catalunya, 43: 258-271. /*ref*/NISA. (1988). Remodelación del frente marítimo del Pueblo Nuevo, Barcelona. Informe del proyecto. Barcelona: Arxiu Intermedi de l'Arxiu Municipal Contemporani. /*ref*/ROJAS, E. (2004). Volver al Centro. La recuperación de áreas urbanas centrales. Washington: Banco Interamericano de Desarrollo. /*ref*/SOLÀ-MORALES, M. de, et al. (1974). Remodelación urbana o desarrollo capitalista en el sector de la ribera oriental. Barcelona: Gustavo Gili. /*ref*/TATJER, M. (1988). Burgueses, inquilinos y rentistas. Mercado inmobiliario, propiedad y morfología en el centro histórico de Barcelona: la Barceloneta (1753-1982). Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas. /*ref*/TELLO, R. (1993). “Barcelona post-olímpica: de ciudad industrial a escenario de consumo”. Estudios Geográficos, 212: 507-522. /*ref*/TORRES-TOVAR, C. (2019). "Globalización, mercantilización, clústers y gentrificación en la ciudad". Bitácora Urbano Territorial, 29 (1): 7-10. https://doi.org/10.15446/bitacora.v29n1.76498 /*ref*/VILLAVICENCIO, G. (2012). “Políticas públicas y renovación urbana en Guayaquil: las administraciones social cristianas (1992-2000)”. Universitas, 10 (17): 69-88. /*ref*/VOSA. (1990). Estatutos de la compañía "Vila Olímpica, S.A." (VOSA). Barcelona: Arxiu Intermedi de l'Arxiu Municipal Contemporani. /*ref*/WINNE. (2003, junio 16). Entrevista con: Jaime Nebot Saadi, alcalde de la ciudad de Guayaquil. Consultado en: https://www.winne.com/ecuador/to19inter.html Derechos de autor 2019 Bitácora Urbano Territorial https://creativecommons.org/licenses/by/4.0